HUBBLE KANUNU

İlk defa Amerikalı astronom Edwin Hubble tarafından 1929'da teklif edilen, uzak galaksilerin v uzaklaşma hızlarının, D uzaklıklarıyla doğru orantılı olduğunu söyleyen kanun. Hubble akışı'da denilebilir.

Bu kanun ilk olarak ''Evren ne kadar büyük?'' sorusu ile başladı ve yıllarca farklı teoriler atıldı. Bilim adamları Einstein'ın genel izafiyet alan denklemlerini kullanarak uzay ve zaman hakkında bir çok teoriyi ortaya attılar. Son noktayı ise Edwin Hubble yaptığı gözlemlerle attı. Hubble'nın bu keşfinden sonra Einstein kozmoloji sabiti üzerinde çalışmalarını noktaladı. Onun yerine genel izafiyet denklemlerini düzenlemeyi düşündü.

Einstein genişleyen veya daralan bir evren için, en basit biçimde, statik bir çözüm yaratabildi. Evrenin aslında genişlediğini gösteren Hubble’ın keşfinden sonra, Einstein yanlış farz ettiği evrenin statik olduğu fikrini “en büyük hatası” olarak kabul etti.Tek başına ele alındığında, deneylerle gözlemlenebilir ve orijinal olarak formülleştirdiği denklemlerin özel çözümlerini kullanarak teorik hesaplamalarını karşılaştırabildiği (büyük kütlelerin ışığı bükmesi veya Merkür gezegeninin devinimi gibi gözlemler boyunca) genel izafiyet evrenin genişlemesini öngörebilirdi.

1931’de Einstein modern kozmolojide gözlemlenebilir bir temel sağlayan Hubble’a teşekkür etmek için Mount Wilson’a gitti.

Bu kanun kısacası, gözlemlenebilir uzayın genişleme hacmini doğrudan hesaplamamızı/ görmemizi sağlamaktadır (Uzayın genişlediğini söylemektedir.).

Bir balon üzerindeki noktalar arasındaki mesafenin balon şiştikçe artması, bu olaya örnek gösterilebilir.
Hubble Kanunu, Big Bang teorisinin (Büyük Patlama) en büyük kanıtlayan kanunudur.

Hubble Kanunu denklemi şöyledir:

v = H0D

Burada H0; Hubble Sabitidir. D ise gözlemciden galaksiye uygun aralıktır (zamanı değiştirebilir, birlikte hareket ettiği aralığa benzemez olarak açıklanmaktadır). v durgun hızdır.

Günümüzde bu denklemi / ölçümü en gerçekçi olarak uzay teleskopları yapmaktadır. Nadiren bazı gözlemevleri de kullanmaktadır. (Bu yöntem ile aynı zamanda galaksilerin birbirlerine olan uzaklığı ve hızları da bir kaç yardımcı formülle bulunmaktadır.)

Kaynaklar: Wikipedia

TUBM2020