InSight Mars Lander
InSight 2010 yılında Jeofizik İzleme İstasyonu adı ile Nasa'da gündeme oturmuştu. Verilen kararlar ile isim InSight oldu. 2012 yılında Nasa'nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) tarafından çeşitli ülkelerdeki bilim adamlarının katılımlarıyla 425 milyon dolar maliyetinde bir uzay aracının yapımı sıfırdan başladı. InSight, 2016 yılında Mars'a fırlatılması gerekiyordu. Yapımı için 4 yıl verilmişti.
2015'in sonlarında, yapımı bitmiş, testlere öncülük gelmiş ve fırlatılışa çok az bir zaman kalmıştı. Ancak SEIS adı ile bilinen sismometrede kalıcı bir vakum sızıntısı işleri bozdu. Mart 2016'da fırlatılması planlanan InSight çıkan bu arızadan dolayı fırlatılma 2018'e aktarıldı (Çünkü Mars'a Dünya'dan en iyi uzay aracı gönderme zamanı çift yıllardır. Her çift yılda Mars ve Dünya'nın birbirlerine olan mesafesi azalır buda yakıttan ve zamandan tasarruf ettirir.) Çıkan bu arızanın maliyeti tam 150 milyon dolar zarardı.
5 Mayıs 2018'de InSight bütün testlerden geçmiş ve Dünya'ya bir daha geri dönmemek üzere Kaliforniya'daki Vanderberg Hava Kuvvetleri Üssü'nde Altas V 401 roketinin içinde geri sayıma başlamıştı. Türkiye saati ile 14.00'te yolculuk başladı. 5 Mayıs 2018'de yola çıkan InSight 26 Kasım 2018'de yani 6-7 aylık bir uçuştan sonra Mars'a Türkiye saati ile 23.00'te başarılı bir şekilde iniş yaptı. İnişinden bir kaç saat sonra Nasa'nın Mars yörüngesinde dönen Odyssey adlı uzay aracı InSight'in uzaydan görüntüsünü çekti. Görüntüde InSight'in panellerinin açıldığı ve enerji kaydetmeye başladığı anlaşıldı. İnişten yaklaşık 1 saat sonra ilk fotoğraf geldi.
İniş yaptığı bölge Mars'ın Elysium Planitia adlı düz bir arazi. Bu arazide 2 yıl boyunca sabit bir şekilde araştırma yapacak. Sabit çünkü InSight'te tekerlek yapmadılar. Yere sabit bir şekilde oturması için tasarlandı. 2 yıl çünkü Nasa'ya 2 yıl bu aracın araştırması için yetecek. Cevabı bilinmeyen soruları cevaplamak için 2 yıl yetecek. InSight'in iniş yaptığı bölge daha önce Nasa'nın yolladığı Merak uzay aracından 600 km uzaklıkta.
InSight'in görevlerinden en önemlisi Mars'ın sürekli olarak hava ve yer sıcaklığını ölçmek. Açıklanan bilgide InSight'in bunu yapabilmesi için gerekli cihazların açılması üç ay sürecekmiş. Neden bu kadar uzun sürecek diye sorabilirsiniz. Sebebi enerji. InSight'in sadece bir fotoğraf çekip bunu dünyaya göndermesi bile neredeyse tüm enerjiyi bitirebiliyor. Bu yüzden sürekli enerjinin Güneş Işınları ile dolması bekleniyor.
İnişinden 12 gün sonra 7 Aralık günü InSight Mars'ın rüzgarının sesini kaydederek Dünya'ya gönderdi.
19 Aralık günü ise InSight'in robot kolu toprak yüzeyine sismometreyi sabitledi. Bu bir ilkti. Sismometre ilk defa başka bir gezegenin yüzeyine sabitlenmişti.
Şimdilik güncel haberler bu kadardı. İleride InSight bakalım bizlere neler öğretecek. InSight'in 2 yıl içinde yapacakları; Mars'ın katmanlarının boyutlarını ve yoğunluklarını hesaplayacak, Isının Mars içinde kaçma hızını inceleyecek. Herhangi bir sismik aktivite (deprem vb.) olup olmadığı belirleyecek. Evet siz hiç merak ettiniz mi ''Mars'ta deprem oluyor mu, oluyorsa şiddeti kaç?'' diye? Nasa bize bunun cevabını sunacak. Mars'ın çekirdeğinin katı mı yoksa sıvı mı olduğunu belirleyecek. Jeofizik, tektonik ve meteorların Mars yüzeyindeki etkilerini inceleyecek. Yani 2 yıl içinde bizi Mars'ın fiziksel özellikleri ile ilgili bilgileri aktarmaya çalışacak.
Bir sonraki Mars'a gidecek araç ise Mars'ta gezecek olan, Merak aracının biraz daha gelişmişi olarak 2020'de fırlatılması planlanıyor. Tabi bir aksilik olmazsa.
Okuduğunuz için teşekkürler. InSight hakkında bilgileri paylaşmaya devam edeceğiz. Takipte kalın.
TUBM2018
Yorumlar
Yorum Gönder